နိုဝင်ဘာ ၂ ရက် ၂၀၂၄

မနေ့က ကြိုတင်မဲပေးတဲ့ နောက်ဆုံးနေ့အထိ ၆၉သန်းကျော်သောသူတွေ မဲပေးခဲ့ကြပြီးဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီနံပါတ်ဟာ ၂၀၂၀မှာ ကြိုတင်မဲပေးကြတဲ့နံပါတ်လောက် မများပေမယ့် ၂၀၂၀က မဲစုစုပေါင်းရဲ့ ၄၄%နီးပါးရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ကြိုတင်မဲပေးကြသူအများစုက ပုံမှန်မဲပေးကြသူတွေဖြစ်ပြီး အသစ်တွေထဲက ကြိုတင်မဲပေးကြသူတွေထဲမှာ အများဆုံးက ပန်ဆယ်လ်ဗေးနီးယားက ဒီမိုကရက်မိန်းမများနဲ့ အီရီဇိုးနားက ရီပါဘလစ်ကန်ယောက်ျားများဖြစ်ကြပါတယ်။ ၁၉၈၀ကစလို့ မိန်းမတွေဟာ ဒီမိုကရက်ကို မဲပေးကြတာများပြီး ယောက်ျားတွေက ရီပါဘလစ်ကန်ကို မဲပေးကြတာ များပါတယ်။ မိန်းမတွေက မဲစောစောနဲ့ ပုံမှန်ပေးလေ့ရှိကြပြီး ယောက်ျားတွေက သူတို့ကြိုက်တဲ့သူမှ မဲထွက်ပေးကြတာဖြစ်ပါတယ်။ နီဗားဒါးမှာ ကြိုတင်မဲတွေကို ၂ပတ်အလိုကနေ မနေ့ကအထိ ပေးရတာမှာ ရီပါဘလစ်ကန်တွေက မကြုံစဖူးတဲ့ပမာဏ ထွက်ပေးခဲ့ကြပါတယ်။ မဲပေးဖို့မှတ်ပုံတင်ထားပြီး ပုံမှန်မဲပေးသူ ၂သန်းစွန်းစွန်းမှာ ၉သိန်းခွဲနီးပါးလောက် မဲပေးပြီးပါပြီ။ ရီပါဘလစ်ကန် ၃၆၅,၂၈၃၊ ဒီမိုကရက် ၃၂၀,၅၂၇နဲ့ ဘယ်ပါတီမှ မဝင်ထားသူContinue reading “နိုဝင်ဘာ ၂ ရက် ၂၀၂၄”

ကလေးလိင်အမြတ်ထုတ်မှုနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံရေး

ကမလာကို အန်ဒေါ့စ်လုပ်ထားတဲ့ ဆယ်လီတွေအကုန်လုံးက ကမလာလိုပဲ ကလေးမုဒိမ်းကောင် ဒစ်ဒီရဲ့ ပါတီကို သွားလေ့ရှိကြသူတွေချည့် ဖြစ်နေတာ တိုက်ဆိုက်မှုလို့ထင်ရင် မှားပါမယ်။ ဒစ်ဒီနဲ့ ကမလာ ပတ်သက်နေခဲ့တာက ကမလာဝီလီဘရောင်းရဲ့ အပျော်မယားဖြစ်တဲ့အချိန်နဲ့ သိပ်မကွာလောက်ပါဘူး။ ခပ်ငယ်ငယ်ပဲ ရှိပါသေးတယ်။ ဒစ်ဒီနောက်မှာ ငွေပေါတဲ့ အဆိုတော်တွေ၊ ဟောလိဝုဒ်ဆယ်လီတွေ အပြင် အိုဘမတို့ ကမလာတို့လို အာဏာရှိသူတွေ ပါနေတာကြောင့် ဒါဟာလည်း ဒီမိုကရက်တွေ သူတော်ကောင်းယောင်ဆောင်တဲ့ ငွေရှင်ကြေးရှင်တွေ အချင်းချင်း ညီညွတ်နေကြတဲ့၊ အာဏာလက်မလွှတ်ဖို့ ဘာပဲလုပ်ရလုပ်ရ လုပ်ကြမယ့်အကြောင်းရင်းတခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ မညီညွတ်လို့ တယောက်ယောက်က ထဖောက်ရင် ဖောက်မယ့်သူကို အရှက်ခွဲနိုင်တဲ့ အညှာတွေကိုင်ထားတဲ့အတွက် ဘယ်လောက်ကြီး အဆီအငေါ်မတည့်နေပါစေ ဒီမိုကရက်တွေအားလုံး မြန်မာပြည်က မအလအစိမ်းကောင်တွေလိုပဲ တသံတည်း ထွက်ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ မိရှီဂန်က မြောက်မြေခွေးကျွန်းပိုင်ရှင် ဖရန်စစ်ဒီရှယ်လ်ဒန်ဟာContinue reading “ကလေးလိင်အမြတ်ထုတ်မှုနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံရေး”

အောက်တိုဘာ ၂၆ရက် ၂၀၂၄

တက္ကဆက်စ်ပြည်နယ် ဟူစတန်မှာ လုပ်တဲ့ ကမလာရဲ့ မဲဆွယ်ပွဲဟာ ကမလာရဲ့ တခြားပွဲတွေနဲ့မတူပဲ တက်ရောက်သူ ၃သောင်းလောက်အထိ ရှိတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ လူများတာက သူမကို အားတက်သရော လာကြည့်ကြတာလို့ထင်ရင် မှားပါလိမ့်မယ်၊ အဆိုတော် ဘီယွန်ဆေးဖျော်ဖြေမှာလိုလို ကြေငြာထားလို့ လာကြတာပါ။ ဘီယွန်ဆေးက လာတော့လာပါတယ်၊ ၃မိနစ်သာသာလောက်ပဲ စကားခဏပြောသွားတာဖြစ်ပြီး စကားလုံးအစုံသုတ်ကမလာက ထုံးစံအတိုင်း မုသားတွေ လှိုင်လှိုင်ပြော ဆိုတော့ ပရိသတ်က မကျေမနပ်ဖြစ်ပြီး ဆူကြပါရော။ ကမလာက မင်းတို့ ပွဲလာတာမှားနေတယ်၊ ဟိုဘက်က ပွဲသေးသေးလေးကို သွားကြရမှာတဲ့၊ ထရမ့်ပွဲတိုင်းက ညအိပ်စောင့်တဲ့လူနဲ့ နာရီပေါင်းများစွာတန်းစီတဲ့လူနဲ့ လူ၃သောင်းလောက်က ပွဲတိုင်းအသာလေး ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တခါမှ ကမလာ့ပွဲလို ဆူကြ ဘူးမှတ်ကြတာမျိုး မရှိပါဘူး။   ထရမ့်နဲ့ ဂျိုးရိုဂန်တို့ရဲ့ ၃နာရီကြာ အင်တာဗျူးကိုတော့ ၂၄နာရီအတွင်းContinue reading “အောက်တိုဘာ ၂၆ရက် ၂၀၂၄”

အောက်တိုဘာ ၂၃ရက် ၂၀၂၄

ကမ္ဘာ့ရွာသမား အက်ပ်စတိန်းရဲ့ ဖောက်သည် ပီဒိုဂိတ်စ်က ကမလာနိုင်ဖို့အတွက် သန်း ၅၀ လှူလိုက်ပါတယ်။ တိုင်းပြည်ကို ချစ်လွန်းလို့လား၊ လူအများကောင်းကျိုးအတွက်လားလို့ မထင်လိုက်ပါနဲ့။ ဘေလ်ဂိတ်စ်ကို အက်ပ်စတိန်းဆီမှာ အသက်မပြည့်သေးတဲ့ ကလေးမလေးတွေ သွားစားနေတာ ပေါ်သွားလို့ သူ့မိန်းမကတောင် ရွံပြီး ကွာပစ်ခဲ့တာပါ။ သိသာသိစေ မမြင်စေနဲ့ဆိုသလိုပဲ ဒီမိုကရက်တွေ တက်နေသ၍ အက်ပ်စတိန်းဖောက်သည်စာရင်းကို ထုတ်ပြန်ပေးမှာမဟုတ်တဲ့အတွက် ခြဒီမိုကရက်တွေကို ပုံအောဖို့ ရကပလုပ်ဖို့ ၂ပတ်သာသာလောက်ပဲလိုတော့မှ ငွေအလုံးအရင်းနဲ့ လှူခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အရင်ကတော့ ခိုးနေကျနည်းနဲ့ ရမှာပဲဆိုပြီး မျှောနေပေမယ့် မဲစပေးလို့ ရပြီဆိုကတည်းက ရီပါဘလစ်ကန်တွေ မကြုံစဖူးထွက်ပေးကြလို့ ဒီမိုခြတွေ ပြာနေတာတော့ အမှန်ပါပဲ။ နောက်တချက်ဖြစ်နိုင်တာက ဘေလ်ဂိတ်စ်ကို ပြည်သူအား ကဗကကဆနဲ့ပတ်သက်ပြီး လိမ်လည်ခဲ့မှုနဲ့ နယ်သာလန်က တရားစွဲထားပါတယ်။ ထရမ့်နဲ့ မာဂါရီပါဘလစ်ကန်တွေကို ငွေနဲ့ပေါက်လို့ ရမှာမဟုတ်တဲ့အတွက်Continue reading “အောက်တိုဘာ ၂၃ရက် ၂၀၂၄”

ထရမ့်အပေါ် လွဲမှားနေတဲ့ မြန်မာတို့ရဲ့ အမြင်များ

ထရမ့်အပေါ် အပုတ်ချ စမီးယားကမ်ပိန်းကို မီဒီယာမျိုးစုံနဲ့ မှိုင်းတိုက်လာတာ ၁၀နှစ်လောက် ကြာခဲ့ပြီ ဖြစ်လို့ ထရမ့်မုန်းတဲ့ ရောဂါဟာလည်း လူအများမှာ အမြစ်တွယ်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဘိုင်ဒန်-ဟဲရစ်နဲ့ ထရမ့်အုပ်ချုပ်ရေး ကွာခြားတာကို မျက်ဝါးထင်ထင် သိမြင်လိုက်ပြီးတဲ့နောက် အများအပြား အမှန်မြင်ပြီး ဘက်ပြောင်းလာခဲ့ကြပေမယ့် လူအများရဲ့ အခက်အခဲတွေကို မမြင်သူများကတော့ အမုန်းတံတိုင်းကြီးကို ကျော်ပြီးကြည့်ဖို့ မကြိုးစားကြတာ တွေ့ရပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ လွဲမှားနေတဲ့ အမြင်တွေက သူ့အလိုလို ရောက်လာတာမဟုတ်ပဲ​ အခြေအမြစ် မရှိတဲ့ လံကြုတ်ဇတ်လမ်းတွေကို နှစ်ပေါင်းများစွာ ထပ်ခါတလဲလဲ လွှင့်နေတာကနေ အမြစ်တွယ်လာကြတာပါ။ ဥပမာ ထရမ့်ဟာ သူ့အပေါ် အပုတ်ချလွန်းတဲ့ သူ့ရဲ့ပြိုင်ဖက်တွေ မီဒီယာလောကသားကို ဟာသနှောပြီး နာမည်ပြောင် ပေးတတ်တာမှန်ပေမယ့် သာမာန်ပြည်သူတွေအပေါ်ကိုတော့ သူ့ကို မထောက်ခံသည့်တိုင် စော်ကားလေ့မရှိပါဘူး။ သာမာန်ပြည်သူထဲက ဘယ်သူ့ကို ဘယ်လိုလှောင်တယ်ဆိုတာContinue reading “ထရမ့်အပေါ် လွဲမှားနေတဲ့ မြန်မာတို့ရဲ့ အမြင်များ”

အောက်တိုဘာ ၁၄ ရက် ၂၀၂၄

ကနေ့ ကိုလံဘတ်စ်နေ့မှာ ကမလာအရင်ကပြောခဲ့တဲ့ ဗီဒီယိုတခု ပြန်တက်လာပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ ကမလာက ၁၉၃၄ ခုနှစ်ကတဲက အောက်တိုဘာလတိုင်း  ဥရောပက လူတစု အမေရိကတိုက်ကို တွေ့ရှိပြီး ရွှေ့ပြောင်းလာခဲ့ကြတာကို သတိတရ ကျင်းပခဲ့ကြပါတယ်၊ တွေ့ရှိ/ ပြောင်းရွှေ့လာတာတင် မကသေးပါဘူး၊ အဲဒီရွှေ့ပြောင်းလာသူတွေက ဒေသခံတွေကို တိုက်ခိုက်တယ်၊ မြေတွေလုတယ်၊ ရောဂါပိုးတွေ သယ်လာတယ်၊ အဲဒီလို ရှက်ဖွယ်အတိတ်ကနေ ငါတို့ ရှောင်သွားလို့ မဖြစ်ပါဘူး၊ ငါတို့က ဒေသခံတွေအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ အပြစ်တွေကို ဖော်ထုတ်အလင်းပြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ အဲဒါက လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၅၀၀က ဖြစ်ခဲ့တာပါ။ ကမလာ့လက်ထက်မှာ ခိုးသွင်းခဲ့တဲ့ ၁၅သန်းလောက်ထဲမှာ ဘက်ဂရောင်းမချက်လို့ ပါလာတဲ့ သောင်းချီတဲ့ လူဆိုး သူခိုးတွေက အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေကို လုယက်၊ ရိုက်နှက်၊ မုဒိမ်းကျင့်၊Continue reading “အောက်တိုဘာ ၁၄ ရက် ၂၀၂၄”

အောက်တိုဘာ ၁၃ရက် ၂၀၂၄

မနေ့က တောင်ပိုင်းကယ်လီဖိုးနီးယား ကိုချီလာမြို့မှာကျင်းပတဲ့ လူထုဟောပြောပွဲတခုမှာ ထရမ့်ကို လုပ်ကြံဖို့ကြံစည်နေတဲ့ လပ်စ်ဗေးဂပ်စ်က သေနတ်အရှည်၊ အတိုနဲ့ ကျည်ကပ်တွေ သယ်ဆောင်ထားသူ ဗမ်မေလာကို ထရမ့်နဲ့ မိုင်ဝက်အကွာမှာ ညနေ ၅နာရီမထိုးခင် ဖမ်းမိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလူကို ကျည်အပြည့်လက်နက်နဲ့ ၁၀တောင့်အထက်ကျည်ကပ်ပိုင်ဆိုင်မှုနဲ့ အချုပ်ထဲပို့ပြီး ချက်ချင်းလိုပဲ ငွေ၅၀၀၀ အာမခံနဲ့ ပြန်လွှတ်ခဲ့ပါတယ်။ ရုံးချိန်းကတော့ ဇန်နဝါရီမှ ဖြစ်ပါတယ်။ မေလာဟာ ဟောပြောပွဲကို VIP သတင်းသမား ဝင်ခွင့်အတုနဲ့ ကားနဲ့ဝင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့တာပါ။ သူ့ဆီမှာ နာမည်မျိုးစုံနဲ့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်အတုတွေ၊ ယာဥ်မောင်းလိုင်စင်အတုတွေ တွေ့ရသလို သူမောင်းလာတဲ့ကားကလည်း နံပါတ်ပြားအတုနဲ့ ဖြစ်ပြီး တချို့သေနတ်တွေက မှတ်ပုံတင်မထားဘူးဆိုတော့ ကြေးစားအဆက်ဆင်နဲ့တောင် တူနေပါသေးတယ်။ မေလာကို ရီပါဘလစ်ကန်ပါလို့ လိုကယ်သတင်းတွေက ပြောကြပေမယ့် အတုတွေများပြားလှတဲ့သူ ဆိုတော့ ဘာကအစစ်ဆိုတာ ပြောဖို့Continue reading “အောက်တိုဘာ ၁၃ရက် ၂၀၂၄”

အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက် ၂၀၂၄

အီလွန်က အမေရိကားပက်ခ်လို့ခေါ်တဲ့ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုကော်မီတီသစ်တခုကို ဖွဲ့စည်းပြီး နယ်စပ်လုံခြုံရေးအားပေးသူ၊ ပြည်သူ/မြို့လုံခြုံရေး အားပေးသူ၊ မျှတတဲ့ တရားရေးစနစ်ကို အားပေးသူ၊ အစိုးရအသုံးစာရိတ်ကို စီစီစစ်စစ်သုံးမယ့်သူ၊ ဖရီးစပိချ်နဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ခုခံပိုင်ခွင့်ကို အားပေးမယ့်သူ စတဲ့ တန်ဖိုးတွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ကန်ဒီဒိတ်တွေကို ထောက်ခံ/ထောက်ပံ့ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အီလွန်က တွဒ်တာကိုဝယ်လိုက်ကတဲကစပြီး ခုလို ထရမ့်နဲ့ မာဂါကို ခြေစုံပစ်ထောက်ခံလိုက်တာဟာ သူ့ကို ဘိုင်ဒန်-ဟဲရစ်အစိုးရက ပိုပြီး ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ဖို့ ဖြစ်လာပါတယ်။ အမေရိကန်မှာ အာကသကို သွားနိုင်တဲ့ ကုမ္ပဏီ သိပ်မရှိပါဘူး။ အီလွန်ရဲ့ ဂြိုလ်တုနဲ့ အာကာသလွန်းပျံယာဥ်တို့က စိတ်အချရဆုံးဖြစ်ပေမယ့် နာဆာက ကန်ထရိုက်အများစုကို အငြင်းပွားစရာသတင်းတွေ ခဏခဏ တက်နေတဲ့ ဘိုးအင်းကိုပေးပြီး အီလွန်ရဲ့ စပေ့စ် X က နဲနဲပဲ ရတာပါ။Continue reading “အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက် ၂၀၂၄”

အောက်တိုဘာ ၈ ရက် ၂၀၂၄

အရှေ့အလယ်ပိုင်းရှိ အမေရိကန်တပ်တွေရဲ့ ကော်မန်ဒါဟောင်း အငြိမ်းစားကြယ်၄ပွင့်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဖရန့်ခ်မက်ကန်းဇီက အီရန်ဟာ သမ္မတထရမ့်ကို လုပ်ကြံဖို့ အသည်းအသန် ကြိုးစားနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ထရမ့်ဟာ လက်ရှိအီရန်အစိုးရအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုကြီးဖြစ်တာကြောင့် မရမကကို လုပ်ကြံချင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးက CBS က မာဂရက်ဘရန်နန်နဲ့ အင်တာဗျူးမှာ အီရန်က ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က အစ္စရေးကို ဘော်လစ်စတစ်ဒုံးကျည်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့တာကို အစ္စရေးက ဘယ်လိုတုန့်ပြန်မလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းကို အီရန်ရဲ့ အဓိကပန်းတိုင်က သူတို့အစိုးရ မြဲနေဖို့ပဲ၊ ထရမ့်တက်လာရင် သူတို့ခုံလှုပ်ပြီ၊ အစ္စရေးကို သူများမြှောက်ပေးပြီး တိုက်တာကနေ ကိုယ်တိုင် တိုက်ခိုက်လာတာလည်း ထရမ့်တက်မှာကြောက်ပြီး သွေးပျက်နေလို့ပဲလို့ ဖြေသွားပါတယ်။ အစ္စရေးက ဘယ်လိုတုန့်ပြန်သင့်သလဲဆိုတော့ အီရန်ခေါင်းဆောင်ကို တခါထဲရှင်း၊ (သို့) အီရန်ရဲ့ နျူအစီအစဥ်ကို ရှင်းပစ်၊ (သို့) ရေနံတွင်း/ထုတ်ယူတဲ့စနစ်တွေကိုဖျက်ပစ်၊ (သို့)Continue reading “အောက်တိုဘာ ၈ ရက် ၂၀၂၄”

အောက်တိုဘာ ၆ ရက် ၂၀၂၄

မနေ့က ထရမ့်က သူသေနတ်ပစ်ခံခဲ့ရတဲ့ ဘတ်တလာမြို့ကို ထပ်မံသွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတခါတော့ ကျည်ကာမှန်တွေ ကာထားပေးတာတွေ့ရပါတယ်။ ကျည်ကာမှန်ကာ တဖက်က ကောင်းသလို တဖက်မှာလည်း စီးကရက်ဆားဗစ်က ဒီလိုဖက်စလတီမပေးနိုင်ဘူးဆိုပြီး တချို့သော rally တွေကို ခွင့်မပြုခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီပွဲမှာ ကွင်းထဲ ဝင်ခွင့်မရမှာစိုးလို့ ညအိပ်စောင့်သူတွေ အများကြီးရှိတာ တွေ့ရသလို ထရမ့်အပစ်ခံရပြီးမှ ထရမ့်ကို လုံးဝ ခြေစုံပစ် ထောက်ခံလာခဲ့တဲ့ အီလွန်မတ်စ်လဲ တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ထရမ့်က သူ့အစိုးရဟာ ပြည်သူတွေရဲ့ အလားအလာတွေကို အဟန့်အတား အကန့်အသတ်မရှိ အစွမ်းရှိသလောက် ထိပ်ဆုံးကို ရောက်စေဖို့ ရေခံမြေခံကောင်းဖြစ်အောင် အဖက်ဖက်က ပံ့ပိုးပေးသွားမှာဖြစ်ကြောင်း၊ ဘဝကို ကျေနပ်ဂုဏ်ယူတဲ့၊ မိသားစုကို ဖူဖူလုံလုံ ပံ့ပိုးပေးနိုင်တဲ့ ပြည်သူတွေ ဖြစ်လာတာ မြင်ချင်ကြောင်း၊ ရာဇဝတ်မှုတွေမရှိတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်လာအောင်လည်း ကြိုးစားသွားမှာဖြစ်ကြောင်း၊ ငါတို့ရဲ့Continue reading “အောက်တိုဘာ ၆ ရက် ၂၀၂၄”